‘Zondaars in Spijkerbroeken’

Wie waren de nozems? 


Als nozem was je meestal een hardwerkende jongere uit de stad. Je had samen met anderen een eigen leefstijl, kleding, haardracht en muziekvoorkeur. Deze jongeren volgden niet vanzelfsprekend de tradities van hun ouders op. Ze gingen er zelf op uit en namen voor het eerst de openbare ruimtes in beslag. Ze zette zich af van het saaie en brave Nederland dat ideaal was voor hardwerkende en rustige mensen. In die tijd werden de nozems‘Zondaars in Spijkerbroeken’ genoemd, omdat ze door de samenleving niet werden geaccepteerd.

Deze jongeren protesteerden met brommers, leren jassen, sigaretten in hun mondhoeken en een transistorradio waaruit rock-'n-roll muziek klonk. Ze wilden meer vrijheid, niet meer de wijze lessen van moeder en vader. Ze wilden zelf op stap. Niet meer zondags naar de kerk en lid worden van een jeugdvereniging. Ze waren op zoek naar nieuwe dingen die de maatschappij hen aanbood. Het ging allemaal niet soepel en er waren regelmatig onvriendelijke krantenberichten over. De gevestigde orde was het er niet mee eens, maar de veranderingen die plaatsvonden onder de Nederlandse bevolking waren niet te stoppen. 


James Dean in "windjack"
Rond de jaren '60 kwam er ook een nieuwe muziek- en dans stijl. Deze stijl begon op het moment dat de country zangers hun muziek met de blues gingen mixen. Hierdoor werd Rock-'n-Roll geboren. Deze muziek had een link met seks niet alleen door de teksten in de muziek, maar ook door de sexy bewegingen die werden gemaakt tijdens het dansen op deze muziek. Veel ouders vonden dit maar niks en vonden dat deze muzieksoort een slechte invloed op hun kinderen had. 
naar deze muzieksoort werd veel geluisterd door de nozems. De nozems hadden grote idolen, die vaak werden nagedaan. Zoals Marlen Brando en James Dean, die vooral bekend werd door zijn "windjack". De meeste nozems deden hem na en zo werd het "windjack" wereldwijd bekent.
Luister hier naar een interview met James Dean over racen op een snelweg -
James Dean – Highway Safety Commercial 1955 -




De bullen - Leren jacks, vet kuif, suikerspin



De nozems hebben verschillende soorten groepen, zoals Bullen, Kikkers, Pleiners en Dijkers. Den Haag telde tussen 1960 en 1967 zeker zo’n dertigtal groepen en waren verdeeld in Bullen en Kikkers, elk met een eigen kledingcode. In Amsterdam heette deze groepen Dijkers en Pleiners. 

De Bullen kleedde zich in leren jasjes of vliegerjacks, spijker broek met smalle pijpen, puntlaarzen, een veterdasje en droegen hun haar in een grote vetkuif à la Elvis Presley. De meisjes kleedden zich in jurken met petticoats, pumps met naaldhakken en een bol kapsel, de ‘suikerspin’. En de Kikkers waren herkenbaar aan halfhoge bruin suède Clarks schoenen, groene legerparka’s of oude PTT-capes en ‘wijdpijpers'.
Veel nozems bewogen zich voort op een brommer van het merk Puch. Den Haag werd ook wel Puch-city genoemd.


De opkomst van Dijkers en Pleiners in Amsterdam was ook rond 1960. Toen in Vrij Nederland drie artikelen van Jan Vrijman over de nozems van de Nieuwedijk in Amsterdam verschenen, kregen de nozems een steeds grotere bekendheid in Nederland. De Nieuwedijk was een van de bekendste verzamelplekken en 's avonds een druk uitgaansplek voor de nozems groepen. Rond 1960 vormde zich op het Leidseplein de 'culturele variant' van de nozems, de Pleiners geheten. Deze groep nozems vonden fotografie, reclame, mode, kunst en journalistiek erg interessant. Deze groep koos café Reijnders als voornaamste trefpunt. De Dijkers die als voornaamste trefpunt de Nieuwedijk hadden werden dus de Dijkers genoemd. 




De nozems wilden net als alle andere jeugdculturen rond de jaren '60 vrijheid. Zonder regels van autoriteiten en ouders. De kranten konden er dan ook geen genoeg van krijgen. Het woord nozem kwam in grote getale in elk dagblad voor. Het kwam ook vaak voor dat de politie op de Dam de luidruchtige nozems wegjaagden. Soms werd dit ook wel eens georganiseerd door de buurtbewoners die dan met ijzeren pijpen, knuppels en latten met spijkers de nozems wegjaagden van "hun" territorium.


Kranten bericht over de nozems
Trouw, 31-8-59:
Ook uit het buitenland wordt een golf van nozemterreur gemeld:
-Een rock and roll-feest is zondag in de Kopenhaagse voorstad Bellahoj uitgelopen op een rel. De 'zang' van de Scandinavische rock and roll kampioen, Ronald Stensby, en de Deense kampioen Ib Jensen, deed zulk een drang naar activiteit onder de jongelui ontstaan, dat zij met stenen naar auto's begonnen te gooien, verkeersborden uit de straatstenen rukten en voorbijgangers lastig gingen vallen. De politie liet versterkingen aanrukken en arresteerde een tiental van de grootste raddraaiers.
-De Parijse politie, die kortgeleden een campagne tegen De Nozems in Leeuwarden
de nozems is begonnen, heeft in de omgeving van de Franse 
hoofdstad tijdens het weekeinde niet minder dan achthonderd 
jongelui, die de straten onveilig maakten, gearresteerd.